Wypoczynek i Wakacje na Mazurach

Olsztyn – Stolica Mazur

Olsztyn jest stolicą i zarazem największym miastem województwa warmińsko- mazurskiego. Liczy około 175 tysięcy mieszkańców. Jest miastem na prawach powiatu, siedzibą olsztyńskiego powiatu ziemskiego oraz archidiecezji warmińskiej (od 1992 roku — metropolii warmińskiej). Położone jest nad rzeką Łyną, w środkowej części pojezierza Olsztyńskiego, historycznie zaś stanowi obszar południowej Warmii. Olsztyn jest ważnym ośrodkiem naukowym i kulturalnym. Mieszczą się tutaj: powołany w 1999 roku Uniwersytet Warmińsko- Mazurski, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, teatr lalek, Teatr im. Stefana Jaracza, Filharmonia im. Feliksa Nowowiejskiego, Muzeum Warmii i Mazur, Muzeum „Gazety Olsztyńskiej”, Planetarium, Muzeum Przyrody.

Olsztyn jest miastem nietypowym: w jego granicach administracyjnych znajduje się aż 11 jezior. Największe z nich — jezioro Ukiel ma 412 hektarów powierzchni. Leży ono w północno-zachodniej części miasta i posiada bardzo rozwiniętą linię brzegową, wynoszącą 22,55 kilometra. Nad tym właśnie jeziorem znajdują się główne olsztyńskie tereny wypoczynkowe: plaża miejska, liczne kąpieliska, kluby wodne. W sezonie letnim po wodach Ukielu pływają statki spacerowe. W bezpośredniej bliskości jeziora znajduje się siedziba Aeroklubu Warmińsko-Mazurskiego; oprócz szkoleń na pilotów, sekcji spadochronowej, szybowcowej i modelarskiej prowadzone są tutaj loty turystyczne nad miastem i okolicami.

Olsztyński Las Miejski jest największym kompleksem leśnym w Europie znajdującym się w granicach miasta — zajmuje powierzchnię 1054 hektarów. Teren obfituje w liczne gatunki drzew; rosną tu: sosna, buk, dąb, świerk, brzoza. W najbliższej okolicy Olsztyna znajdują się dwa ciekawe rezerwaty roślinności torfowej: „Mszar” i „Redykajny”.

Zamek kapituły warmińskiej jest jednym z trzech ocalałych na Warmii zamków gotyckich (obok Lidzbarka Warmińskiego, a także Pieniężna, gdzie jednak zamek znajduje się w daleko posuniętej ruinie). Jego budowę rozpoczęto prawdopodobnie w roku 1346 od skrzydła północnego i murów obronnych zamykających dojście do zamku. W XV i XVI wieku wzniesiono skrzydło południowe, z narożną wieżą, i skrzydło południowo-zachodnie. W południowym skrzydle znajduje się poświęcona w 1580 roku przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera kaplica św. Anny. Kolejna rozbudowa miała miejsce w roku 1758, kiedy to na miejscu sypiącego się wschodniego muru kurtynowego wzniesiono barokowy pałac. Jednym z najcenniejszych zabytków zamku jest tablica astronomiczna sporządzona własnoręcznie przez Mikołaja Kopernika podczas jego pobytu na zamku; to jedyny tego typu zabytek w Polsce. Przypuszcza się, że umożliwiła ona wielkiemu astronomowi wyznaczenie równonocy w roku 1517, choć nie ma co do tego pewności i rzeczywiste przeznaczenie tablicy wciąż jest przedmiotem dyskusji.Obecnie zamek olsztyński jest siedzibą Muzeum Warmii i Mazur — największej placówki muzealnej w województwie. Początki Muzeum sięgają roku 1925; po drugiej wojnie światowej (do 1976) nosiło ono miano Muzeum Mazurskiego, a jego restauratorem i dyrektorem (1945-1964) był wybitny malarz Hieronim Skurpski.

Kościół pw. św. Jakuba Starszego jest bazyliką mniejszą, współkatedrą diecezji warmińskiej. To trójnawowa, halowa budowla gotycka wzniesiona w latach 1375-1380; nawy boczne posiadają sklepienia kryształowe i są tej samej długości, co nawa główna, posiadająca późnogotyckie żebrowanie. Obecna wieża kościoła została zbudowana w miejsce drewnianej w 1596 roku — jej wysokość wynosi 67 metrów. Dwie kaplice — przedłużenia naw bocznych dobudował w roku 1721 architekt Piotr Olchowski z Reszla. W połowie XIX stulecia kościołowi groziło zawalenie i musiano go zamknąć; udało się go ostatecznie wyremontować staraniem i według planów Ferdynanda von Quasta — prekursora konserwacji zabytków w Prusach Wschodnich. We wnętrzu kościoła szczególną uwagę zwracają: tryptyk Ukrzyżowanie, pochodzący z rozebranego w 1803 roku kościoła pw. św. Krzyża (XVI wiek), osiemnastowieczny obraz Matki Boskiej Różańcowej, a także dwa świeczniki z XVI wieku — w tym jeden niezwykły: z rogami i głową jelenia. Niegdyś wyposażenie kościoła było znacznie bogatsze, jednak zimą 1807 roku wnętrze kościoła posłużyło za więzienie dla jeńców rosyjskich, zamkniętych w nim przez Francuzów; zmarznięci Rosjanie spalili wówczas niemal wszystkie drewniane elementy wnętrza. Dzieła zniszczenia dopełnił pożar z 1896 roku.

Górna Brama (zwana Wysoką) jest jedyną ocalałą bramą miejską z trzech niegdyś istniejących w Olsztynie. Została zbudowana w XIV wieku. Jest to budowla czterokondygnacyjna, z dachem dwuspadowym; od strony wschodniej do głównej bryły przylega prostopadle przybudówka. Brama przetrwała do dziś tylko dzięki temu, że na przestrzeni dziejów mieściły się w niej rozmaite, ważne instytucje. W roku 1788 chylącą się ku upadkowi wyremontowano i przeznaczono na zbrojownię szwadronu dragonów, a w 1858 dokonano kolejnej przebudowy, po której Wysoka Brama pełniła funkcję więzienia; autorem projektu był wspomniany już Ferdynand von Quast. W roku 1863 przetrzymywano tu przez krótki czas Wojciecha Kętrzyńskiego, wybitnego polskiego historyka, złapanego we wsi Jaroty (niem. Jonsdorf, dziś dzielnica Olsztyna) z transportem broni dla powstańców styczniowych. Z końcem wieku XIX przekazano Wysoką Bramę komisariatowi policji, a obecnie mieści się tu hotel.

Stojąca przy ulicy Grunwaldzkiej Kaplica Jerozolimska jest jedyną pozostałością po mieszczącym się tu niegdyś szpitalu św. Jerzego – przytułku dla trędowatych. Kaplica została zbudowana w stylu gotyckim przed rokiem 1565. W ołtarzu znajduje się złocony krucyfiks z 1510 roku, obok stoi zabytkowy krzyż upamiętniający ofiary epidemii cholery z roku 1866.

Stary Ratusz położony jest w najstarszej części dawnego Olsztyna. Został wzniesiony w XIV wieku, jednak gruntowna przebudowa w latach 1623-1624 zniszczyła jego gotycki charakter, przywrócony całkiem niedawno. Podczas ostatniej renowacji odbudowano także wieżyczkę ratuszową, która spłonęła w 1942 roku. Obecnie Stary Ratusz jest siedzibą Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Emilii Sukertowej-Biedrawiny.

Dom „Gazety Olsztyńskiej” mieści się przy Targu Rybnym. Tutaj w latach 1920-1939 mieściła się redakcja „Gazety Olsztyńskiej”. Niestety, obecny budynek jest jedynie rekonstrukcją oryginalnej budowli. l września 1939 roku gestapo zajęło i opieczętowało lokal: maszyny drukarskie wraz z wyposażeniem drukarni i zapasem papieru oddano przedsiębiorstwu Haricha, drukującemu „Allensteiner Zeitung”, a cały zasób księgarni, archiwum redakcyjne, roczniki „Gazety Olsztyńskiej” i innych polskich czasopism przekazano do fabryki papieru na przemiał. Aresztowano także pracowników redakcji. Ostatni przedwojenny redaktor popularnej wśród polskich Warmiaków „Gazety Olsztyńskiej” — Seweryn Pieniężny Junior — został rozstrzelany w 1940 roku w obozie koncentracyjnym Hohenbruch pod Królewcem. Chcąc zatrzeć ślady polskości na Warmii, hitlerowcy zburzyli budynek i postawili w jego miejscu szalet miejski. Dom „Gazety Olsztyńskiej” zrekonstruowano w 1992 roku; obecnie mieści się tu oddział Muzeum Warmii i Mazur ze zbiorami i ekspozycjami dotyczącymi historii Olsztyna i południowej Warmii.

Pałac przy ulicy Metalowej 8, pochodzący z przełomu wieków XIX i XX, został wzniesiony w stylu eklektycznym z elementami secesji. Mieści się tu Dział Przyrody Muzeum Warmii i Mazur ze zbiorami i ekspozycjami dotyczącymi przyrody Warmii, Mazur i Powiśla.

Na zachód od Olsztyna, cztery kilometry od granic miasta, znajduje się niezwykłej urody atrakcja turystyczna — leśne arboretum prowadzone przez nadleśnictwo Kudypy. Jest to specjalistyczny ogród botaniczny zajmujący powierzchnię prawie 16 ha. W tym pięknym parku leśnym zobaczyć możemy: dział flory polskiej — kolekcję drzew i krzewów liczącą około 300 gatunków, arboretum kolekcyjne, obejmujące około 700 gatunków, w tym niemal 30 gatunków klonów, oraz las naturalny, z wieloma pomnikowymi drzewami. Arboretum pod Olsztynem otwarte jest dla turystów od 1 maja do 15 października w godzinach 9.00-17.00, oprócz poniedziałków.

Sprawdź najlepszą ofertę

Mazury domki nad jeziorem do wynajęcia

Andrzejówka Borowe